ŞİİR... Çepni Baharı / METİN ERDEM

Şiirleriyle Metin Erdem

İçimizden Biri…..
Evet içimizden biri Metin Erdem. Bir Çepnili… Bazı insanlar vardır; her insan farklıdır fakat bunlar diğerlerinden daha da farklıdır. Metin Erdem’de işte böyle… Gençlik; koşturmak, birşeyler yapmak, yapabileceği işlerin içinde mutlaka bulunmak ve katkı sunmak, devamlı aktif olmak ise, O bir ”genç”. Kasbamızla, çevresi ile ilgili bilgiler, yaşanmışların sözel taşıyıcısı olarak O bir ” yöresel tarihci”. Kasabamıza; taşına toprağına, yaylasına, dağına, ovasına aşkını şiire döktüğü için O bir ”şair”.
Kısacası, o memleketinin ve köyünün sevdalısı.
Bizler burada Metin Erdem’in yalnızca hayatını ve şair yönünü sizlere, tanımayanlara tanıtmak istiyoruz.
Okuyacağınız şiirleri içerik ve konularına göre örnek olarak aldığımız onlarca şiirlerinden yalnızca birkaçı.
Sizleri kendi dilinden hayatı ve şiirleriyle başbaşa bırakıyoruz…

Hayatım !
1946’da dünyaya gelmişim.
Çocukluğumu yaşadıktan sonra yedi yaşında okula başladım.Köyün ortasında Güveli’nin yaptığı ilkokula başladım.Öğretmenim Gemerek’li Bahri Hocaydı. Sesim güzeldi, radyodan çıkan her türküyü bellerdim. Hoca bizi baharın kırlara götürür türküler söyletirdi. Öğretmenimi çok severdim. O’da beni sever, kalem alır, delikli ikibuçuk kuruş verirdi.
Birgün bizi Kızılırmağa götürdüler. Birde baktık ki kocaman bir köprü yapıyorlar. İyi hatırlarm; önce kayıklarla geçerlerdi. Hidayet Özdemir ve Reşat Çetin kayık çalıştırırlardı. O zaman öğretmenimiz, işte koca sırıklar dikiliyor, merdane üstten vuruyor diye bize anlatıyordu.
Bize ırmakta yüzme öğretirdi.Ben, atılgan ve emsallerim içinde iri ve güçlü idim. Üçüncü sınıfta bizi Müttalip hoca okuttu. Güzel ders anlatırdı. O’ da beni çok severdi. Gider yengenin odununu kırardım, bahçeyi bellerdim.
Hiç unutmam, yeni ilkokul yapıldı oraya taşındıydık. Ehercili Mehmet Hoca baş öğretmendi ve müfettiş geldi, bizi imtihan yaptı. Bana şu soruyu sormuştu: ”İnsanın işgenbeleri kaç gözlüdür?” Düşündüm, cevabımı şöyle verdim: ”İnsanlarda mide olur, işgembe hayvanlarda olur” dedim. Müfettiş öğretmenimi tebrik etti. Çok sıkı tutarlardı, o gün bana Müttalip öğretmenim ”bugün seni serbest ediyorum” dedi. Çok sevinmiştim.
Beşinci sınıfı Emrullah Hocadan mezun oldum. Sonra Gemerek Ortaokuluna kayıt yaptırdım. Okulda hiç ağaç yoktu. Atıf Özden diye Adana’lı müdürümüz vardı. Müdüre, ”müdürüm size bir arzum var” dedim. ”Buyur evladım” dedi. ”Bizim köyde kayısı, elma, erik, kavak söğüt bunların hepsi var” dedim. ”Bahar, tam zamanı şimdi ağabeyim kaysı fidanı dikiyor” dedim. ”Bizim köyden elli kişi var, izin ver bizler burayı ağaçlandıralım” dedim. Hoca hemen bizi kamyonla köye gönderdi. Bağlara gittik, fidan söktük getirdik. Fidanları diktik, köklerine kendi ismimizi yazdı, teneke levhayla astı.
Burada iki yıl okuduktan sonra Mersin Astsubay okuluna müracat ettim. Hemen çağırdılar ve şöyle dediler: ”Senin yaşın küçük hazırlık sınıfında bir yıl okuyacaksın” dediler.Yaşım normal olsaydı üçe kaydolacaktım. Yüzseksen gün kaldım, oradan kaçtım ve köye geldim.Durumumuz iyidi. Her dediğimi alırlardı çünkü ben son çocukutm. Evde bir çift camız, iki çift öküz ve bir atımız vardı. Sen okumadın diye bana camızları ve döner pulluğu teslim ettiler.
Bir hafta sonra gitmedim.Böyle iş olmaz dedim. Bunun üzerine bana kızdılar eniştem Mustafa Güneş’in yanına çeltek verdiler. O da kuzuları dövüyorum diye beni gönderdi. Babam ”bu çocuk evlenmek istiyor galiba, sorunda everelim” demiş. Bende ” baba bana motor alın, hangi kız olsa gelir” diye cevap verdim. Ve Dursun dayının motorunu yirmiüçbin liraya aldık.Kaleycioğlu’na gittik. Dolanı dolanı elim alıştı. Kullanmaya başladık, tam iki yıl çalıştım. Onu Tüzaşara sattım tekrar döryüzonbir fiyat aldım. Biraz çalıştıktan sonra askere gittim, Manisa’ya. Dört ay orada kaldım, beni İstanbul Beşiktaş’a inzibat olarak verdiler. Askerliğim çok rahat geçti.
Terhis oldum, kasabama geldim. Evin önünde döryüzonbeş fiyat. Ağabeyime sordum, ”öbürünü Kıroğlana sattım bunu Ankara’dan kırkdört bine peşin aldım” dedi. Sabahleyin bismillah dedik işe başladık. Bir yıl sonra ağabeyimle ayrıldık ve çok zor geldi bana. Alınan motor ve yetmiş koyun bana düştü.Ağabeyim kendisine fergüson aldı.
Sonra hanımı kardeşleri Almanya’ya getirdi. Benide davet ettiler. Wuppertal’e geldim. Kasaphanede bir yıl çalıştım. Burdan çıktım Elba’ya girdim. Ordan süt fabrikasına ve son olarak Jakstadt’ çalıştım emekli oldum.
Uzuntarlaya bir ev yaptırdım.
Allahın her gününe şükürler olsun. Allah önce komşuma versin, sonrada bana.

26.01.1994

Metin Erdem’in, kasabamız ve çevresi ile ilgili yazdıklarından bir demet şiir…..

Çepni

Bir ucundan bir uca uzamış

Mor menemşeye boyanmış

Her yanını soğuk sular sarmış

Benim biricik mutlu köyüm.

….

Karşı karşı bağları var

Engin yüksek dağları var

Cuha palto giymiş ağları var

Benim yeşillere bürünmüş köyüm.

Çepni Baharı

Bahar gelmiş Kızılırmak coşmuş

Çepni bağlarında çiçekler açmış

Toprak kabarmış mantarlar çıkmış

Ne güzel olur köyümün baharı.

…..

Getneler bellendi üzüm dikildi

Patatesler sıra sıra dikildi

Kuzular doğdu yuvaklara dıkıldı

Ne güzel olur köyümün baharı.

…..

Öksüzoğlan çıkar haytapıya gezer

Bazen eser bahar bazende tozar

Küçükler bahara şiirler yazar

Ne güzel olur köyümün baharı.

…..

Kuşlar çöp çeker yuva yaparlar

Yumurtlayıp üstünede yatarlar

Cıvı cıvıl ağaçlarda öterler

Ne güzel olur köyümün baharı.

…..

Bahar gelir Metin bolca dolaşır

Kuzularla oynar koşar yarışır

Küslük bilmez her baharda barışır

Ne güzel olur köyümün baharı.

12.04.1998

Güzel Köyüm

Garip Metin boşa kendin üzersin

Neçin garip bülbül gibi gezersin

Canım vatanım cennet gibi güzelsin

Gidemedik sılamıza ne çare.

…..

Güz gelince yaprak döker dalları

Bırakmıyor şu gurbetin yolları

Açarsada kokmaz oldu gülleri

Gidemedik köyümüze ne çare.

…..

Kavun karpuz üzüm ile şiresi

Yıdızları ayı parlar güneşi

Oğul balıdır o yarimin neşesi

Gidemedik köyümüze ne çare.

…..

Çeşit çeşit meyveleri dalda mı

Ana baba yaşlı gözlü yolda mı

Hasretin felek bu sefil kulda mı

Gidemedik köyümüze ne çare.

20.11.1994

Köylüm

Köyünden kaçanın duası olmaz

Her nere gitse yuvası olmaz

Vallahi cenazeni kimseler kılmaz

Sözüm köylüme özüm köylüme.

…..

Köyünden kaçma iyi uçamazsın

Hiçbir tarlaya tohum saçamazsın

Kondun bir daha göçemezsin

Sözüm köylüme özüm köylüme.

…..

Kaysın üzümün kurudu kaldı

Yetişmiş fidanların eller çaldı

Analar babalar saçların yoldu

Sözüm köylüme özüm köylüme.

…..

Yaylaları bıraktınız alanlar kurudu

Sulakları saptı havutlar kurudu

Metin çok çalıştı boşa yoruldu

Sözüm köylüme özüm köylüme.

16.12.1998

Yaylalar

Yüce yaylaları duman bürümüş

Ağaç kalmamış her yanın kurumuş

Domuz sürüleri yaylalara yürümüş

Artık dostlarına gel diye yazmış.

…..

Soğuk sular akıyor havutlar kırılmış

Etekleri gicanlarla sarılmış

Dağlar susmuş sanki çoktan yorulmuş

Ağlama güzelim gel diye yazmış.

…..

İnsanlar dağılmış yayla bilmiyor

Yaylalar bize küsmüş yüzü gülmüyor

Neden komşular bana gelmiyor

Gelde yüzümü gör diye yazmış.

…..

Atlar yayılırdı Beynamaz Karababada

Cıvıl cıvıl oynardı çocuklar ovada

Bağcak ipleri takılı dururdu kolu abada

Acı bana dostlar gel diye yazmış.

…..

Kör duman bürümüş güzel dağları

Ne gelinleri kaldı ne de ağaları

Çalıya dönmüş Çepni bağları

Yeter bana doğru gel diye yazmış.

…..

Oba oba göçler bölük bölük yürürdü

Yaylaları koyun kuzular bürürdü

Allah her tarafa mor çiçekler verirdi

Mor dağlar küsmüş gel diye yazmış.

…..

Metiniyem o dağlar senin özünden

Yağmur yağar damla düşer gözünden

Allah derman versin senin yüzünden

Yeter canım küsme gel diye yazmış.

22.11.1997

Soğukyurt Bizim

Soğukyurt gün doğdu yarısı alan

Çok şahitler geldi çoğuda yalan

Her sene kuruldu ufak bir plan

Taşı bizim suyu bizim Soğukyurt.

……

Örtleke yukarı göçlerde çıkar

Karataş sıcaktır insanı yakar

Cabla çiçeği mis gibi kokar

Yolu bizim gülü bizim Soğukyurt.

…..

Sağında gölekler vereptir yüzü

Bir uçtan bir uca uzanır düzü

Çok güzel olur baharla yazı

Gölü bizim suyu bizim Soğukyurt.

…..

Baharın çıkar koyunla kuzu

Bazanda otlanır kısırla yozu

Çoktan alındı köyde tapusu

Arkacı gübresi bizim Soğukyurt.

…..

Bırçalıkta çalıpancarı eşerdik

Yufka ekmeği kara taşa döşerdik

Soğanı yiye yiye şişerdik

Kuyu bizim Kısaoğlan bizim Soğukyurt.

Çifteyurt

Çifteyurdun üstünden göçler gelirdi

Geyik orhacından bakan görürdü

Alt tarafını duman bürürdü

Ne oldu sana Çifteyurt.

…..

Nerde koyunların, can kuzuların

Dolardı arhaçların alanların

Soğu soğuk akardı pınarların

Ne oldu sana Çifteyurt.

…..

Koyun meler, kuzu meler yurduna

Kimse dönüp bakmadı ardına

Artık çobanlar düşer derdine

Ne oldu sana Çifteyurt.

…..

Çifteyurt, Çatalkazık arası

Üsedale düşer onun mirası

Çok güzel yapılır nedir parası

Ne oldu sana Çifteyurt.

…..

Beş köpek beslerdi Küçük Mustafa

Geçerdi hepsi hizaya safa

Eserdi rüzgarı tertemiz hava

Ne oldu sana Çifteyurt.

…..

Metin içten içten sözün söylüyor

Yollar uzak gözlerin görmüyor

Gelin yapalım desek söze gelmiyor

Ne oldu sana Çifteyurt.

12.04.1998

Oralar Bizim

Karapınar bizimdi Altındiş kurdu

Ne sulağı kaldı nerede yurdu

Topseki hududu Çiçekli ardı

Karapınar Yaylası orada bizim.

…..

Armutlu Arkaçta koyunlar yatar

Üst yanda alanı bol mantar biter

Sabah erkenden dumanlar tüter

Sırasın üstüne yaylalar bizim.

…..

Göllerden aşınca Beynamaz görünür

Başınada siyah bulutlar bürünür

Guzupınarının suyundan hastalar dirilir

Karababa Dağı güllü orada bizim.

…..

Ağasuyun dereden mor koyun geçince

Güneyyurttan güzel suyun içince

Yokuş aşağı Çahonun Tarlaya inince

Kuzayyurt güzeldi orada bizim.

…..

Aşılıktan aşssam Taşlıyurdu görsem

Susasam ağzımı sulağa versem

Yatsam Yazpınarında uyusam

Yağı yoğurdu güzel olur orada bizim.

Bizim Dağlar

İçinden tanırım ben o elleri

Onlarki zehirde viran olurlar

Ardıçlı dağları çamlı belleri

Aşanlar Şirine hayran olurlar.

…..

Dökülür Pınarbaşı suları yarından

Baharlar yaratır kışın karından

İçenler soğuk pınarlarından

Şöyle bir silkinir ceylan olurlar.

…..

Orada yaşayan yaşlılar için

Bir taşta yoğurur derdi sevinci

Onlarki sabansız tarlasız çiftçi

Davarsız kavalsız çoban olurlar.

…..

Başıboş kırlara salar koyunu

Elinden düşürmez okla yayını

Dostlara bırakır zafer payını

Memleket yolunda kurban olurlar.

…..

Hey Metin secdeye baş koyda dinle

Taşlar dile gelsin senin derdinle

Efsane söyleyim ağla hem dinle

O şerefli mazi meğer masalmış.

27.01.1986

Çıralık Gediği

Çıralık Gediğinde kokulu otlar

Gurtluğuda kuzular hotlar

Erikli Bahçede bacılar çaşırın toplar

Ne güzel kokuyor meşesi dağlar.

…..

Güccük Mağradan çiriş tolasam

Deste deste gülerin koklasam

Yufgayıda su başında tavlasam

Ne güzel kokuyor toprağı dağlar.

…..

Kuru Çayın taşları insana güler

Her derede koyunlar kuzular meler

İnsan merak eder gam ile keder

Ne güzel kokuyor gülü dağların.

…..

Abunun Tarlada oynasak gülsek

Etleri doğrayıp tuzlayıp dilsek

Ateşte pişirip külleme yesek

Ne güzel kokar eti dağların.

…..

Büyük Mağrada hopalar öter

Ufaktan ufaktan dumanlar tüter

Metin bu gam keder bugünlük yeter

Ne güzel kokardı ardıcı dağların.

01.04.1986

Yaylalar

Soğukyurttan yolumuza gider

Kayacıkta koyun kuzu güder

Gelinler gelin diye el eder

İşte bizim güzel yaylalar.

…..

Eşgi Deresi, Mengişeri

Açmış top top menekşesi

Her dereden kelek sesi

İşte bizim güzel yaylalar.

…..

Dere, Oba, Çökçökler Yurdu

Hiç eksik olmaz şahbaz kurdu

Bütün orman dağın ardı

İşte bizim güzel yaylalar.

…..

Kazıklısı, Hançerlisi

Bizimdir bunların her ikisi

Karşıdan görünür Bastırma Düzü

İşte bizim güzel yaylalar.

…..

Görünür Beynamaz işte Güzelyurt

Aşılıktan görünür sınırın tut

Akasuyun Dere burda Güneyyurt

İşte bizim güzelyaylalar.

…..

Taşlıyurttan soğuk suyun içersin

Uzanır Kötüyurda geçersin

Çifteyurtla Akarı seçersin

İşte bizim güzel yaylalar.

22.03.1994

Benim Derneğim

On dört masa, yüzseksendört üye

Hiç doymazlar asitli suya

Alışmışlar oyun diye bir huya

Benim güzel üyelerim.

…..

Dörtyüzden başlar binaltıyüz olur

Sabah gelir aç burada kalır

Elden duyar demokrat olur

Benim şirin üyelerim.

…..

Her kağıtta sıgara yakarlar

Durmadan sağa sola bakarlar

Boş yere ellerini masaya çakarlar

Benim tatlı üyelerim.

…..

Sabah erkenden gelir dururlar

Birbirlerine laf koymayıp vururlar

Dışarı karşı birbirlerini korurlar

Benim soylu üyelerim.

28.01.1994

Dostluk Masası

Wuppertal şehrinde eser bir hava

Cemiyet dedik yaptık bir yuva

İçinde dolaşır rengarenk hava

Dost gibi sık elimi gel dostum.

…..

Bayraklar astık Türküm diyerek

Lahmacun dürüm tatlı yüyerek

Kahve ver kardeşim sütlü diyerek

Südün temiz olsun otur gel kardeşim.

…..

Şiirler yazsak çiçekler dizsek

Filmler oynatsak resimler görsek

Birbirimize ikramlı çaylar söylesek

İçten bağlansak değil mi dostum.

…..

İssiz olanlara yardım eylesek

Güzel güzel sözlerle sohbet eylesek

Kendi fırsatlarımızı dışarı vermesek

Bağlansak can cana değilmi dostum.

…..

Ne yapar isen dostca elinle

Kötü laf konuşma güzel dilinle

Kendin koymamışsan alma elnle

Doğru ol cemiyete karış değilmi dostum.

7.03.1986

Kötülük Yapma Boşuna

Dinle sana bir nasihat edeyim

Düşünüp ummana dalma boşuna

Arzuhal yazarsan Tanrıya gönder

Kulun kapısını çalma boşuna

…..

Fakire el uzat uğra arada

Onlara yardım et düşkün sırada

Kabe ister isen işte burada

Mekkeye gitme boşuna.

…..

Dünya bir pervane durmadan döner

Kimi yükselir kimisi iner

İyilik doğruluk en büyük hüner

Mazlumun ahını alma boşuna.

…..

Ehlibeyt dostunun yüzleri gülmez

Dünyayı bir pula versende olmaz

Kimsenin ettiği yanında kalmaz

Başını taşlara çalma boşuna.

…..

Niceleri geldi geçti bu handan

Kimi mahrum kaldı dinden imandan

Çepni köyü Kalaycı oğlundan

Ok atıp sinemi delme boşuna.

……

Metin Erdem yazar üç beş satırla

Kimi yaya gider kimi motorla

Allah yolunu birtek hatırla

Fazla şad olupta gülme boşuna.

11.03.1998

Anneme…

Dokuz ay karnında gezdirdin beni

Benim güzel annem fedakar annem

Dünyaya getirdin emzirdin beni